Chơi hoa là một nghệ thuật , người chơi hoa là một...

Chơi hoa là một nghệ thuật , có rất nhiêu người chơi hoa, mà biết về hoa, thì không được mấy ai.

                      Trong trần mâý kẻ làng chơi,
                      Chơi hoa đã dễ mấy người biết hoa.

Người ta tin tưởng hoa cũng có một tâm hồn, chẳng những vậy, đôi khi có cả linh tính nữa. Muôn loài hoa lại có một vì hoa thần làm chủ.

Vì vậy theo cổ tục, cứ đến muà xuân, trăm hoa đua nở, người ta lấy một ngày vui mừng sinh nhật của hoa. Từ đời nhà Đường, người ta đã ấn định vào rằm tháng hai. Đến nay, tại Trung Hoa, nhiều nơi vẫn còn giữ tục lệ mừng sinh nhật của hoa vào ngày 12 tháng 2, và được gọi là tiết " hoa chiêu " , và kéo dài suốt cả muà hoa.

Người xưa chơi hoa không chỉ lấy hoa làm vật trang trí đẹp mắt nhà cửa, mà còn lấy hoa để biểu locấi chí khí của con người. Hoa nói lên tư cách, nguyện vọng.

  Lan vi vương giả chi hương ,
  Cúc đồng ẩn dật chí sĩ

    Chơi Cúc thì ưa ẩn dật,
    Chơi Lan thi tính tình thanh nhã.

Theo sách "Gia Ngữ " , khi Đức Khổng Tử từ nước Vệ trở về nước Lỗ, thì thấy trong hang tối có một đám Lan um tùm đứng một mình và đưa ra một hương thơm bát ngát , mát đến tận đáy lòng. Nên Đức Khổng Tử cất tiếng khen :

- Lan thật đáng làm chúa tể các hương thơm.
  Lan đương vương giả chi hương.

Vì Lan là một loài hoa quý như vậy, lại thường nở về muà xuân, cho nên thường được người ta thường vinh Lan để ca ngợi cái cao quý của Lan.

Sau Lan người ta thường nói đến Cúc. Chỉ tiếc là Cúc ưa nở vào muà thu, nhưng không vì thế mà kém phần được yêu thích.

            Cây cỏ vào thu lá nhuộm vàng,
            Hoa nào chịu nổi nỗi phong sương
            Hoa nào, co nở, nhưng không rụng
            Hương sắc hoa xuân cũng phải nhường.

Nói về Cúc thì có đến 200 loại , và cũng có nhiều loại nở vào muà xuân. Có giống Cúc to như caí chén được gọi là Cúc đại đóa. Có giống Cúc nhỏ như cái khuy áo kêu là Kim cúc, rất đẹp và thơm. người ta dùng để làm rượu "hoàng hoa tửu ". Các nhà ẩn dật thường thích Cúc có lẽ Cúc nói lên được lòng của các cụ, tượng trưng được cái chí khí. trong các loài hoa, Cúc là loại hoa có từng lá đến đài hoa, cánh hoa, nhị hoa tất cả cấu kết chặt chẽ, dai dẳng với nhau đến khi lá héo, cánh phai màu, thân khô , vẩn không lià bỏ nhau.

Bên cạnh Lan và Cúc là hoa Mai là một thứ hoa " phẩm chất cao, giá trị
Mai ở nước ta có hai loại, một là Tuyết mai , hay Bạch mai rất quý, vửa đẹp, lại vừa thơm , loại này trong Nam rất hiếm, thường có nhiều ở ngoài Bắc, vì lạnh. Loại thứ nhì là mai vàngở ngoài Bắc, cũng rất đẹp, loại này trong Nam cũng trồng nhiều. Khi tết đến , người ta cũng không quên đem chưng trong nhà.

Ngoài ra , hoa Sen cũng không thua gì Mai , Cúc, là loại hoa nói lên bản chất cao quý của hoa, tuy mọc dươi bùn , vẫn giử được mùi thơm và được tôn làm loại hoa để cúng Phật. có hai loại Sen cánh đỏ và Sen cánh trắng.

              Trong đầm gì đẹp bằng Sen
              Chung quanh cánh đỏ, giữa chen nhụy vàng
              Nhụy vàng , bông trắng lá xanh
              Gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn.

Kế đến là hoa Mẫu đơn có hương trời sắc nước, là loài hoa phú quý
              Quốc sắc thiên hương nãi Mẫu đơnchi phú quý.
Mẫu đơnlà đặc sản ở Trung Hoa, có nhiều giống : đỏ, vàng, trắng, tía. Thường nở vào đầu hè. Ở nước ta , Mẫu đơn thuờng nở về Tết. Mẫu Đơn được tô là Vua các loài hoa.

Hoa Quỳnh là thứ hoa trắng muốt như ngà, hương thơm dìu dịu, người ta nói loài hoa này có cảm ứng tương quan với người thưởng thức hoa.

Thủy Tiên là thứ hoa quý mà ở miền Bắc ngày tết không nhà nào là có thể thiếu được. Người ta có thể gọt và trồng Thủy tiên từ cả tháng trước khi tết, và đúng giao thừa, hoặc sáng mùng 1 tết hoa nở tung ra. Thủy tiên có hai thứ , một thứ đơn trông hoa như cái dĩa bạc đặt giữa cái chén vàng. Một thứ kép, hoa đầy và dậm cánh sen nhị hơn. Mùi hương của hoa thật là tiên hương, người ta đợi khi hoa sắp tàn, ngắt hoa để ướp trà uống hoặc ướp thuốc hút.

Sau Thủy tiên đến Hải Đường, là loại có cánh hoa mơn mởn giống như tơ làm cho không khí ngày tết tưng bừng hẳn lên.

Nói chung, mỗi hoa có một đặc sắc đáng mến , có nhiều người chơi hoa như giao du với bạn hữu. mỗi loài hoa  là mỗi bạn có một cá tính đáng ưa:


* Lan là phương hữu ( bạn thêm )
* Mai là thanh hữu ( Bạn thanh nhã )
* Thụy hương là đoạn hữu ( đoan chính )
* Liên là tỉnh hữu ( Sen là bạn tỉnh )
* Bồ đài là thuyền hữu ( bạn tu )
* Lạp Mai là kỳ hữu ( bạn lạ )
* Cúc là giai hữu ( bạn tốt )
* Quế là tiên hữu ( bạn tiên )
* Hải đưỡng là danh hữu ( bạn có danh )
* Trà mi là vận hữu ( bạn phong vận )
* Nhài là nhã hữu ( bạn thanh nhã )
* Thược dược là diễm hữu ( bạn đẹp )

Người ta còn liệt ra 12 người quý khách và chia ra như sau :

* Mai là thanh khách
* Lan là u khách ( khách ẩn dật )
* Mẫu đơn là Quý khách
* Thược Dược là cận khách ( khách thân )
* Tường vi là dã khách ( khách quê nhà )
* Cúc là thọ khách
* Quế là tiên khách
* Nhài là viễn khách ( khách xa )
* Thụy hương là giai khách (khách tốt )
* Trà Mi là nhã khách
* Sen là tĩnh khách
* Đinh hương là tôi khách

Ngoài ra còn có những hạng hoa được sắp hạng theo từng tính cách riêng của từng loại hoa :

* Quân tử như hoa Sen
* Từ bi như hoa Mẫu đơn
* Thanh đạm như hoa Huệ
* Cao thượng như hoa Mai
* Nghiêm trang như hoa Đại
* Nhẹ nhàng như hoa Lý
* Điềm đạm như hoa Ngâu
* Đài các như hoa Thủy Tiên
* Lịch sự như hoa Lan
* Vui vẻ như hoa Đào
* Nhởn nhơ như hoa Mận
* Mặn mà như hoa Cúc
* Lộng lẩy như hoa Hải Đường
* Phúc hậu như hoa Phù Dung
* Dịu dàng như hoa Thược Dược
* Khiêm tốn như hoa Móng Rồng
* Trang trọng như hoa Hồng
* Thật thà như hoa Bưởi
* Kiêu kỳ như hoa Ngọc Lan
* Phù phiếm như hoa Quỳnh
* Lẳng lơ như hoa Nhài
* Mộc mạc như hoa Màu Gà
* Hào nhoáng như hoa Sói, hoa Hoè
* Lôi thôi như hoa Cà, hoa Cải
* Loè loẹt như hoa Cúc Tây
* Trưởng giả như hoa Ti Gôn
* Thô bỉ như hoa Chuối
* Vô lý như hoa Dâm Bụt
* Vô dụng như hoa Soan Tây
* Vô vị như hoa Loa Kèn
*Vô tình như hoa Giấy

( Sưu tầm )